شاخص کل بورس تهران معاملات روز گذشته خود را در دو نیمه به پایان رساند. دو نیمه‌ای که به سبب تقابل انتظارات معامله‌گران شکلی متفاوت به خود گرفتند. به این ترتیب شاخص سهام که در ابتدای معاملات توانسته بود تا ارتفاع ۲۵۰ هزار واحدی نیز رشد کند، در ادامه رو به تنزل گذاشت و در نهایت با افت حدود ۴۵ واحدی مواجه شد.
در این میان از یکسو شاهد شکل‌گیری انتظارات مثبتی در میان معامله‌گران بودیم. انتظاراتی که عمدتا به بالا بودن ارزش معاملات، خوش‌بینی‌های سیاسی، امیدواری نسبت به بازار جهانی و همچنین انتظارات مثبت از برگزاری مجامع بورسی‌ها بازمی‌گردد. با این حال در تقابل با انتظارات مثبت موجود، شناسایی سود پس از کسب بازدهی مورد انتظار و البته برخی دیدگاه‌های منفی میان بورس‌بازان به میدان آمده و برآیندی صفر برای شاخص سهام رقم زد.
شکل‌گیری انتظارات مثبت از چهار پنجره
همان‌طور که اشاره شد برخی رخدادها همچون خوش‌بینی‌های سیاسی ناشی از سیگنال‌های مساعد ارسالی از حواشی نشست G۲۰ و همزمان با آن گشایش محدود خط اعتباری موسوم به اینستکس از سوی اروپا در روزهای پایانی هفته گذشته فضایی امیدوار‌کننده در بازار سهام ایجاد کرد. دو روز پایانی هفته گذشته بود که کشورهای باقی‌مانده در برجام دور هم جمع شدند. نشستی که در آن خبر از راه‌اندازی و بهره‌برداری از کانال مالی اینستکس داده شد. اخبار به نسبت معتبر از استقبال برخی کشورها برای اعطای خطوط اعتباری به ایران از طریق کانال مذکور که با تاکید طرف اروپایی درخصوص عدم پیشروی ایران در کنار زدن شروط برجامی همراه شد. هر چند همچنان مقامات کشور با تردید نسبت به کارآیی این کانال می‌نگرند اما بالطبع گسترش این کانال مالی و امکان فروش نفت کشور تا حدود بسیار زیادی می‌تواند از بار تحریم‌ها بکاهد تا تبعات آن در کاهش ریسک سیستماتیک حاکم بر بازار و همچنین افت نرخ ارز در بازار نمودار شود.
همزمان با این رویداد، فعالان اقتصادی در حاشیه نشست گروه ۲۰ شاهد دیدار روسای جمهور دو قدرت بزرگ اقتصادی جهان بودند. نتیجه دیدار دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا و شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهوری چین حصول توافق برای از سرگیری مذاکرات تجاری بود. همچنین ترامپ اعلام کرد که افزایش تعرفه بر ۳۰۰ میلیارد دلار کالای چینی به میزان ۲۵ درصد را به تعویق انداخته و ضمنا از فشارها بر شرکت هوآوی خواهد کاست. خبری اثرگذار که می‌تواند چاشنی قدرتمندی برای صعود قیمت‌ها در بازگشایی فردای بازار جهانی باشد.
در این میان باقی ماندن ارزش معاملات در سطوح بالاتر از هزار میلیارد تومان نشانی از تداوم حضور پول قدرتمند در گردونه معاملات دارد. (میانگین روزانه ارزش معاملات خرد سهام از ابتدای سال تاکنون حدود ۱۱۰۰ میلیارد تومان است). علاوه بر آن قرار گرفتن در فصل داغ مجامع شرکت‌های سهامی (بورسی و فرابورسی) انتظارات مثبتی میان فعالان بازار سهام فعال کرده است.
انتظارات منفی در جبهه مقابل
در تقابل با انتظارات مثبت شکل گرفته میان فعالان بازار، نیرویی خلاف جهت نیز فعال شده است که طی معاملات روز گذشته به برگشت شاخص سهام از ۲۵۰ هزار واحدی انجامید. این انتظارات منفی را می‌توان در چند دیدگاه رایج میان عده‌ای از بورس‌بازان مورد بررسی قرار داد.
در میان برخی از معامله‌گران دیدگاه رایج جبران جاماندگی شاخص سهام نسبت به دیگر بازارهای موازی (ارز و سکه) و نبود محرک جدید برای ادامه جهش قیمت سهام در شرایط تعادل نرخ دلار، کند شدن روند تورم و ثبات نسبی قیمت‌ها در بازار جهانی است. در عین حال قرار گرفتن در فصل مجامع سبب احتیاط برخی از بورس‌بازان شده است. معامله‌گرانی که برای جلوگیری از قفل نقدینگی خود در سهامی که به سبب برگزاری مجامع با توقف چند روزه مواجه شده و زمان پرداخت سود نقدی آنها نیز حداقل در یک ماه آینده است، ترجیح می‌دهند پیش از رفتن شرکت به مجمع سهام خود را نقد کنند.
شرایط فعلی بازار جهانی نیز برای عده‌ای از سهامداران همچنان پرتردید و نگران‌کننده است. افرادی که معتقدند امیدی به حصول توافق نهایی میان دو کشور آمریکا و چین وجود ندارد. دیدگاه‌هایی که در کنار شناسایی سود پس از رشد متوالی قیمت سهام و کسب بازدهی مطلوب، سبب سنگین شدن وزنه فروش در معاملات روز گذشته بورس تهران و بازگشت مسیر شاخص سهام شد.
در برابر این دیدگاه‌های منفی موجود میان فعالان بازار اما عده‌ای معتقدند بازار هنوز به سطوح متعادل خود نرسیده است و همچنان ظرفیت رشد بیشتر در بورس تهران دیده می‌شود. مضاف بر آنکه بازار جهانی نیز در مسیر مناسبی قرار گرفته و رو به بهبود بیشتر است که نتیجه‌ای جز ایجاد فضایی مناسب برای سهام به ویژه گروه‌های بزرگ کالایی بورس تهران و در نتیجه شاخص سهام ندارد. در بازار ارز نیز همچنان فاصله‌ای میان نرخ ارز در سامانه نیما و بازار آزاد وجود دارد که نویددهنده ظرفیت‌هایی برای بورسی‌ها است.
محرکی به نام فصل مجامع
علاوه بر گزارش عملکرد ماهانه بنگاه‌های بورسی، نزدیک بودن مجامع شرکت‌ها به ویژه شرکت‌های بزرگ می‌تواند جذابیت هر چه بیشتر سهام را نوید دهد. جایی که محرکی تحت عنوان تقسیم سود بالا و به دنبال آن رقیق شدن قیمت سهم‌ها، می‌تواند موج بعدی تقاضا را به همراه داشته باشد. به‌طوری که بر اساس بررسی‌های «دنیای اقتصاد» در میان مجامع برگزار شده در سال جاری تاکنون به‌طور میانگین شاهد تقسیم سود بیش از ۸۰ درصدی از سوی شرکت‌های سهامی بوده‌ایم. شرایطی که سبب می‌شود نقدینگی تازه‌ای جذب گردونه معاملات بورس تهران شود.
سرایت فضای منفی کوچک‌ترها به کل بازار
در شرایط فعلی یکی از اهم موضوعاتی که بازار را متاثر می‌کند تعدد شرکت‌های کوچک و متوسط بازار سهام پس از رشدهای خیره‌کننده گذشته است. از هفته گذشته بورس تهران شاهد کاهش نسبی قیمت سهام در میان کوچک‌ترهای سهامی بود. موضوعی که سبقت شاخص کل از شاخص هم‌وزن (با اثرگذاری یکسان نمادها) طی معاملات روزهای ابتدایی تیرماه انعکاس پیدا کرد. در این میان از آنجا که سهام مذکور از فعالان حقیقی بیشتری بهره می‌بردند، منفی شدن قیمت‌ها سبب سرایت فضای نامطلوبی حاصل به کل بازار می‌شود و بسیاری را به صف‌های فروش می‌کشاند.
تقویت جریان اطلاعات در بورس تهران
به‌صورت سنتی همواره تیرماه برای سهامداران سودهای قابل ملاحظه‌ای به دنبال داشته است. در این ماه، توام شدن انتشار صورت‌های مالی فصلی و در کنار آن رونمایی از گزارش عملکرد خرداد شرکت‌ها سبب می‌َشود تا این دوره به لحاظ شفافیت و تقویت جریان اطلاعات سهامداران در بالاترین سطح قرار گیرد. این اطلاعات در شرایط فعلی از آنجا که بیم تحریم‌ها و اثرات منفی جنگ تجاری بر بازار سهام سایه افکنده است، از اهمیت مضاعفی به خصوص برای شرکت‌های صادراتی برخوردار است. از این رو ماه جاری را می‌توان ماه انعکاس عوامل بنیادی در سهام عنوان کرد. در میان گزارش ارسالی شرکت‌ها از عملکرد آخرین ماه بهار، انعکاس نرخ‌های بالای ارز نیمایی پس از رشد محسوس نسبت به میانگین نیمه دوم سال ۹۷ از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. جایی که تخمین ۸/ ۵ میلیارد دلاری صادرات غیرنفتی در اردیبهشت‌ماه و جهش قابل توجه آن نسبت به فروردین و ماه مشابه سال گذشته، از حضور خریداران جدید برای محصولات داخلی در بازارهای صادراتی حکایت می‌کند.
به این ترتیب رصد دقیق گزارش عملکرد خرداد بورسی‌ها برای فعالان بازار از اهمیت بسزایی برخوردار است.این مهم سبب افزایش توجه فعالان بازار به شرکت‌های بزرگ که عمدتا در زمره گروه‌های کالایی بازار قرار می‌گیرند، شده است. شرایطی که به دنبال آن شاهد پیشی‌گرفتن شاخص کل (۵/ ۲ درصد افزایش) از شاخص هم‌وزن (رشد ۵/ ۱ درصدی) در روزهای معاملاتی اخیر هستیم.
همگام با بازیگران
دیروز برای چهارمین روز متوالی خالص تغییر مالکیت سهام به نام معامله‌گران عمده بازار رقم خورد. از این رو طی معاملات روز یکشنبه بورس تهران حدود ۲/ ۷۴ میلیون سهم به ارزش افزون بر ۶ میلیارد تومان به پرتفوی حقوقی‌ها افزوده شد. در میان ۳۸ صنعت فعال بورسی نیز دیروز بیشترین خالص خرید بازیگران حقوقی در سهام زیرمجموعه گروه خودرو و ساخت قطعات رقم خورد. به این ترتیب دیروز ۶/ ۱۸ میلیارد تومان از سبد سهام معامله‌گران خرد به پرتفوی حقوقی‌ها افزوده شد. پس از آن نیز بانکی‌ها شاهد خالص تغییر مالکیت ۳/ ۱۴ میلیارد تومانی در مسیر حقیقی به حقوقی بودند. معدنی‌ها نیز مورد توجه معامله‌گران عمده بازار قرار گرفتند و خالص خرید ۴/ ۸ میلیارد تومانی را رقم زدند.
در میان شرکت‌های بورسی نیز نماد معاملاتی بانک کارآفرین در اولویت خرید معامله‌گران عمده قرار گرفت. دیروز ۵۰ میلیون سهم «وکار» به ارزش حدود ۳/ ۱۴ میلیارد تومان در سمت حقیقی به حقوقی جابه‌جا شد. سهام شرکت سایپا نیز دیروز مورد توجه بازیگران حقوقی بازار قرار گرفت. در این نماد معاملاتی روز گذشته حدود ۷۶ میلیون سهم به ارزش ۵/ ۱۳ میلیارد تومان از سبد سهام معامله‌گران خرد به پرتفوی حقوقی‌ها افزوده شد. سهام شرکت ایران‌خودرو نیز در این روز با خالص خرید حدود ۵/ ۴ میلیارد تومانی به سمت حقوقی‌ها همراه شد.
در آن‌سوی بازار اما این نمادهای زیرمجموعه گروه مخابرات بورس تهران بودند که مورد توجه معامله‌گران خرد بازار قرار گرفتند و خالص خرید ۱۲ میلیارد تومانی را رقم زدند. حمل و نقلی‌ها نیز در این روز شاهد جابه‌جایی حدود ۷/ ۸ میلیارد تومان نقدینگی در مسیر حقوقی به حقیقی بودند. در میان شرکت‌ها نیز سهام شرکت مخابرات ایران شاهد خالص تغییر مالکیت ۸/ ۳۷ میلیون سهم به ارزش حدود ۱۲ میلیارد تومان به سمت پرتفوی حقیقی‌ها بود.
دنیای اقتصاد /فاطمه اسماعیلی
رئیس پارلمان الجزایر به دنبال تحولات اخیر این کشور از سمت خود استعفا کرد.
سرمربی کنونی دربی‌کانتی با مدیران باشگاه چلسی برای قبول سرمربیگری آبی‌پوشان لندنی به توافق رسید.
